ถ้ำผาอวิ๋นกัง (Yungang Grottoes: 云岗石窟) ประติมากรรมถ้ำหินแกะสลักพุทธศิลป์ตั้งอยู่ห่างจากเมืองต้าถงไปทางตะวันออกราว 16 กิโลเมตร หนึ่งในประติมากรรมถ้ำที่มีชื่อเสียงที่สุดของจีน ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมเมื่อปี 2001 จากองค์การยูเนสโก


ถ้ำผาอวิ๋นกัง (Yungang Grottoes: 云岗石窟)
ภาพ: China Daily

ประติมากรรมถ้ำหินแกะสลักอวิ๋นกัง (ถ้ำหยุนกัง) ประกอบด้วยถ้ำตั้งกระจายโดยรอบรัศมีกว่า 1 กิโลเมตร สันนิษฐานว่าน่าจะเริ่มสร้างในรัชสมัยเหอผิงแห่งราชวงศ์เว่ยเหนือโดยมีการสร้างต่อเนื่องมาจนถึงสมัยราชวงศ์ถังซึ่งเป็นยุคสมัยที่พุทธศาสนามีความเจริญถึงจุดสูงสุด

ในบรรดาจำนวนถ้ำน้อยใหญ่แห่งอวิ๋นกังที่ยังหลงเหลือยู่ถึงปัจจุบันอนุญาตให้นักท่องเที่ยวสามารถเข้าชมด้านในเพียงบางส่วนเท่านั้น ถ้ำบางแห่งแม้จะมีสภาพทรุดโทรมลงไปตามกาลเวลา แต่ยังคงเหลือหลักฐานอันแสดงถึงความรุ่งเรืองของพุทธศาสนาในอดีตเอาไว้

ภายในถ้ "ำหมายเลข 5" มีพระพุทธรูปแกะสลักสูง 17 เมตร ถ้ำหมายเลข 6 มีเจดีย์สลักทรงสี่เหลี่ยมสูง 15 เมตร ภาพแกะสลักชีวประวัติศากยมุนีพุทธเจ้าตั้งแต่ประสูติจนถึงปรินิพพาน และ "ถ้ำหมายเลข 19" มีขนาดใหญ่ที่สุด ภายในมีรูปสลักพระศากยมุนีพุทธเจ้าและพระราหุล