ไซซี (Xi Shi: 西施) ยอดหญิงงามในหน้าประวัติศาสตร์จีน เรียกชื่อตามสำเนียงจีนว่า "ซีซือ" แต่เพื่อความคุ้นเคยจะขอเรียกนางว่า "ไซซี" โดยนางเป็นหนึ่งในสี่ยอดหญิงงามที่มีชื่อเสียงที่สุดและได้รับการยกย่องในความเสียสละเพื่อบ้านเกิดเมืองนอน


ภาพ: Silk-washing Stream

ไซซีเกิดราว 506 ปีก่อนคริสตกาล ณ แคว้นเย่ว์ในช่วงปลายยุคชุนชิวซึ่งเป็นช่วงที่แผ่นดินจีนแบ่งอำนาจการปกครองออกเป็นแคว้นต่างๆ นางมีชื่อสกุลว่า "ซือ" ส่วนคำว่า "ซี" นั้นหมายถึง "ตะวันตก" ชื่อนางจึงหมายถึง "หญิงแซ่ซือแห่งบ้านตะวันตก" (บ้านของนางอยู่ทางตะวันตก)

แม้จะเป็นเพียงหญิงสาวชาวบ้านธรรมดาแต่ความงามของไซซีก็ต้องตาต้องใจจนถูกใช้เป็นกลยุทธ์ในการล้มล้างแผ่นดิน หากใครเคยดูซีรีส์เรื่องมหาศึกเจ้าแผ่นดินก็จะได้ยินคำพูดที่ "ฟ่านหลี" กล่าวกับนางเมื่อได้พบกันครั้งแรกชนิดที่ต้องอึ้งกันไปเลย

ความพ่ายแพ้จนเสียแผ่นดินแก่แคว้นอู๋ทำให้ไซซีเริ่มเข้ามามีบทบาทในประวัติศาสตร์จีน เพื่อแผนในการกอบกู้แผ่นดินคืนมาไซซีกับ "เจิ้งต้าน" (สตรีอีกหนึ่งนางที่มีความงามเช่นกัน) ได้รับการฝึกฝนและส่งตัวไปเป็นบรรณาการแก่อ๋องอู๋ "ฟูไซ" โดยมีเป้าหมายในการทำให้ฟูไซหลงใหลจนไม่สนใจบริหารบ้านเมือง

ฟูไซได้ชื่อว่าเป็นอ๋องที่ปรีชาสามารถมากและยังมีเสนาธิการชั้นยอดอย่าง "อู่จื่อซี" คอยให้คำปรึกษา แต่กระนั้นเขาก็ยังไม่สามารถก้าวข้ามหญิงงามอย่างไซซีไปได้ สุดท้ายฟูไซจึงต้องพ่ายแพ้เสียแผ่นดินแก่เย่ว์อ๋อง "โกวเจี้ยน" ที่มีฟ่านหลีเป็นกุนซือจนต้องปลิดชีพตัวเอง

ไซซีต้องใช้เวลานาน 13 ปี กล้ำกลืนปรนนิบัติชายที่เธอไม่ได้รัก แต่ผลลัพธ์ที่ได้นั้นถือว่าคุ้มค่าแก่การเสียสละ ประเด็นต่อมาคือหลังจากนั้นไซซีไปอยู่ที่ไหน แม้จะใช้เสน่ห์ยั่วยวนจนได้รับชัยชนะมา แต่มองในมุมกลับกันเสน่ห์นั้นก็อาจจะล่มบ้านเมืองของตัวเองได้เช่นกัน

จุดจบของไซซีถูกกล่าวไว้หลายอย่างจนไม่รู้ว่าอันไหนจริง แต่ที่น่าสนใจและน่าจะเป็นไปได้เห็นจะมีอยู่ 2 ทาง คือหลังจากสถาปนาแคว้นเย่ว์อีกครั้ง ไซซีถูกมเหสีของโกวเจี้ยนขอร้องแกมสั่งให้ช่วยตายไปเสียเพราะหากโกวเจี้ยนหลงใหลนางขึ้นมาอีกคนบ้านเมืองต้องถึงคราวพินาศแน่ (อันนี้ยังไม่รวมเหตุผลที่ว่ามเหสีกลัวว่าไซซีจะมาแย่งตำแหน่งของตน)

ประการต่อมาที่น่าสนใจคือไซซีกลับไปหาฟ่านหลีผู้เป็นที่รักและใช้ความงามของนางช่วยให้ฟ่านหลีกลายเป็นอภิมหาเจ้าสัวจนถูกยกย่องในฐานะ "เถาจูกง" เทพเจ้าแห่งสมบัติหรือเทพเจ้าแห่งการค้าที่ชาวจีนยึดถือบัญญัติ 16 ประการของท่านเป็นแนวทางปฏิบัติ

ไม่ว่าจุดจบของไซซีจะเป็นเช่นไร จะเป็นตามข้อมูลเบื้องต้นที่กล่าวมาหรือเป็นไปในทางอื่น แต่เสน่ห์ความงามของนางนับว่าเป็นของจริงสมกับที่ถูกเปรียบเทียบไว้ว่า "มัจฉาจมวารี" (沉鱼) อันหมายถึง ความงามที่แม้แต่ฝูงปลาเมื่อได้เห็นนางถึงกับตะลึงจนลืมแหวกว่ายและจมลงใต้น้ำ...