เฉิน หยวนหยวน (Chen Yuanyuan: 陈圆圆) นางคณิกาผู้มีชีวิตอยู่ในช่วงปลายราชวงศ์หมิง - ต้นราชวงศ์ชิง (1624-1681) เฉินหยวนหยวนเป็นอนุของอู๋ซานกุ้ย ความสัมพันธ์ของนางกับอู๋ซานกุ้ยนั้นถูกเล่าขานเป็นตำนานโดยเฉพาะเรื่องที่นางเป็นชนวนเหตุให้อู๋ซานกุ้ยเปิดประตูให้ทัพแมนจูบุกกรุงปักกิ่ง


เฉิน หยวนหยวน (Chen Yuanyuan: 陈圆圆)

เฉินหยวนหยวนเกิดเมื่อปี 1624 ในมณฑลเจียงซู แต่ด้วยฐานะที่ค่อนข้างยากจนหลังจากที่เสียพ่อนางจึงถูกขายไปยังหอคณิกา เฉินหยวนหยวนเริ่มเรียนศิลปะการร้องรำตามประสาเด็กในสถานเริงรมย์โดยสิ่งที่นางทำได้อย่างดีคือการร้องเพลงและเล่นผีผาซึ่งกลายเป็นเครื่องหมายการค้าของนางในเวลาต่อมา

เมื่อเด็กสาวบ้านนอกเริ่มเข้าสู่วัยสาวสะพรั่ง ความงามทางรูปกายก็ปรากฏให้เห็นอย่างชัดเจนจนเรียกได้ว่าเฉินหยวนหยวนเป็นสาวงามเลยทีเดียว บุรุษใต้หล้าที่ได้ยลโฉมต่างหมายปองที่จะได้ครอบครองตัวนางซึ่งหนึ่งในนั้นคืออู๋ซานกุ้ย แต่เฉินหยวนหยวนก็ถูกเศรษฐีนามเหมาเซียงไถ่ตัวไปเมื่อปี 1642

ต่อมาเฉินหยวนหยวนถูกซื้อไปโดยเทียนหงอี้ (บิดาของหนึ่งในสนมของจักรพรรดิฉงเจิน) เพื่อไปเป็นนักร้องและอนุในคฤหาสน์สกุลเทียน ก่อนที่สุดท้ายเฉินหยวนหยวนจะถูกส่งต่อให้กับอู๋ซานกุ้ยเพราะเทียนหงอี้รู้ว่าอู๋ซานกุ้ยมีใจให้เฉินหยวนหยวนมานานเขาจึงตัดสินใจยกนางให้เพื่อซื้อใจอู๋ซานกุ้ยนั่นเอง

สถานการณ์ภายศึกนอกกับทัพแมนจูยังคงมีอยู่อย่างต่อเนื่อง อู๋ซานกุ้ยต้องเดินทางไปรบเพื่อรักษาด่านซันไห่กวนซึ่งตามกฎการรบได้กำหนดให้ครอบครัวของแม่ทัพต้องอยู่ในเมืองหลวงเหมือนตัวประกันเพื่อป้องการคิดคดทรยศ เฉินหยวนหยวนจึงยังคงอยู่ในกรุงปักกิ่งกับครอบครัวของอู๋ซานกุ้ย

สถานการณ์ศึกภายในจากการปกครองอันล้มเหลวของจักรพรรดิฉงเจินทำให้เกิดการปฏิวัติ หลี่จื้อเฉิงซึ่งเป็นหนึ่งในผู้นำก่อการปฏิวัติสามารถนำทัพบุกยึดกรุงปักกิ่งได้สำเร็จพร้อมกับจับครอบครัวของอู๋ซานกุ้ยเอาไว้เพื่อขู่ให้สวามิภักดิ์ ด้านอู๋ซานกุ้ยนั้นเดิมทีจะยินยอมแต่เมื่อรู้ว่านางผู้เป็นที่รักถูกจับเป็นตัวประกันด้วยเขาจึงโกรธและตัดสินใจเปิดด่านซันไห่กวนให้ทัพแมนจูเข้ามายังกรุงปักกิ่ง

การเข้ามาของทัพแมนจูทำให้สามารถตีทัพหลี่จื้อเฉิงจนแตกพ่าย แม้อู๋ซานกุ้ยจะได้ตัวเฉินหยวนหยวนกลับมาเคียงคู่แต่นั่นก็หมายถึงจุดจบของราชวงศ์หมิง อู๋ซานกุ้ยจึงถูกตีตราไว้ในหน้าประวัติศาสตร์จีนว่าเป็นคนขายชาติ ส่วนเฉินหยวนหยวนก็กลายเป็นต้นเหตุที่ทำให้แผ่นดินจีนตกอยู่ภายใต้การปกครองของชาวแมนจู

สำหรับช่วงเวลาสุดท้ายของเฉินหยวนหยวนนั้นไม่ชัดเจนเพราะนางมีอายุยืนยาวอยู่ต่ออีกหลายปีหลังจากที่อู๋ซานกุ้ยป่วยและเสียชีวิตลง บ้างก็ว่าไปบวชชี ส่วนตัวตนของนางแม้จะไม่ได้ถูกยกให้เป็นสี่ยอดหญิงงามของจีน แต่เชื่อว่าเฉินหยวนหยวนคงมีรูปกายที่งดงามไม่น้อยจนถูกยกให้เป็น 1 ใน 4 ยอดหญิงคณิกาของจีน