ถ้ำม่ายจีซาน (Maijishan Grottoes: Maiji Mountain Grottoes: Maijishan Caves: 麦积山石窟) ประติมากรรมถ้ำแกะสลักในเมืองเทียนสุ่ย มณฑลกานซู่ อยู่ห่างจากตัวเมืองไปทางตะวันออกเฉียงใต้ 45 กิโลเมตร ม่ายจีซานเป็นหนึ่งในสี่ถ้ำทางพุทธศาสนาที่มีชื่อเสียงที่สุดของจีน (อีกสามแห่งคือ ถ้ำผาหยุนกัง ถ้ำผาหลงเหมินและถ้ำม่อเกา)


ถ้ำม่ายจีซาน (Maijishan Grottoes: Maiji Mountain Grottoes: Maijishan Caves: 麦积山石窟)
ภาพ: China Discovery

ถ้ำม่ายจีซานอยู่ห่างจากเส้นทางสายไหมไปทางใต้ไม่ถึง 1 ไมล์ สันนิษฐานว่าเริ่มสร้างในช่วงปลายสมัยราชวงศ์ฉินเมื่อคราวที่พุทธศาสนาจากอินเดียเข้าสู่จีนผ่านเส้นทางสายไหม ภายในถ้ำ 194 แห่ง ประกอบด้วยประติมากรรมทางพุทธศาสนากว่า 7,200 ชิ้น ภาพจิตรกรรมฝาผนัง 1,300 ตารางเมตร

ผลงานแกะสลักรูปปั้นที่มีความสูงตั้งแต่ 20 เซนติเมตร เรื่อยไปจนถึงขนาดความสูง 15 เมตร สะท้อนให้เห็นถึงภูมิปัญญาช่างในสมัยโบราณและแรงศรัทธาที่มีต่อพุทธศาสนาของชาวจีน โดยตลอดแนวหน้าผามีเพียงไม้กระดานแคบๆที่ทำเป็นทางเดินเชื่อมถ้ำต่างๆเข้าด้วยกัน

ชื่อถ้ำ "ม่ายจีซาน" หมายถึง "กองรวงข้าวสาลี" ตามรูปลักษณ์ของภูเขาที่เหมือนรวงข้าวสาลีวางซ้อนกัน การที่ถ้ำตั้งอยู่บนหน้าผาสูงชันทำให้เข้าถึงยากจึงรอดพ้นจากการถูกทำลาย โดยถ้ำม่ายจีซานถูกรวมอยู่ในรายชื่อ "จุดชมวิวม่ายจีซาน" ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกจากองค์การยูเนสโก